METODA „KWADRAT PYTAŃ” – CZYLI SPOSÓB NA ZŁAMANIE LEKCYJNEJ RUTYNY
Zgłębiając zagadnienia myślenia krytycznego, a co za tym idzie – metod prowadzących do głębokiego uczenia wdrożyliśmy do naszych lekcji metodę wywodzącą się z metody dociekań filozoficznych. Wywołanie dyskusji to jedna z największych korzyści edukacyjnych. Wymaga to postawienia dobrych pytań problemowych, takich, które wymagają najwięcej wysiłku intelektualnego i refleksji. Metoda “Kwadratu Pytań” wymyślona została przez Philipa Cama i opisana w 2006 roku.
Kwadrat zbudowany jest z czterech części, z czego lewą stronę stanowią pytania zamknięte (popatrz, zobacz, zapytaj eksperta), a prawą pytana otwarte (wymyśl, pomyśl, wyobraź sobie, spekuluj). Bardzo istotne jest wybranie odpowiedniego tematu, bazującego na wiedzy już przez ucznia posiadanej lub nowego materiału do analizy.
Klasa 5a na języku angielskim przełamywała stereotypy pracy z zagadnieniami gramatycznymi, leksykalnymi i kulturowymi. Pracując w grupach uczennice i uczniowie opracowywali zagadnienia w kwadracie pytań (popatrz i zobacz; wyobraź sobie, spekuluj; zapytaj eksperta; pomyśl). Zagadnienia dotyczyły struktur gramatycznych, leksykalnych oraz kulturowych. Zadaniem uczennic i uczniów było zastosowanie posiadanej już wiedzy w praktyce oraz przemyślenia na temat dalszego jej wykorzystania.
Klasa 6a natomiast analizowała obrazy sławnych malarzy opisując obraz, poszukując informacji i autorze, wymyślając pytania do niego oraz wyobrażając sobie miejsce, w którym mógł powstawać obraz. Na każdym etapie swojej pracy uczniowie przypominali zasady opisu ilustracji, zastosowania odpowiedniego czasu oraz korzystali z posiadanej wiedzy do wymyślania informacji, których w obrazie nie widać.
Na koniec obu lekcji uczniowie i uczennice zaprezentowali swoje przemyślenia. Różnorodność zagadnień była celowa, by uniknąć porównań oraz powtarzalności zawartych informacji.
Podczas refleksji nad zadaniem uczniowie i uczennice ocenili, że właśnie zadania otwarte były dla nich najprzyjemniejszą częścią pracy.